Tiet för plattdüütsche Narichten

. . . Fiefundörtig Johr is dat nu her, datt Claus Schuppenhauer, de Böverste vun’t Institut för Nedderdüütsche Spraak in Bremen (INS), mit düsse Nahricht sotoseggen Radiogeschicht schreeven hett. Toeerst keemen de plattdüütschen Nahrichten blots tweemol de Week an‘ Dingsdag un Fridag, siet 1995 denn dagdäägli vun maandags bis fridags. Dat weern twee Sleswig-Holsteener, de hier dat Plattdüütsche bi de Narichten op’t Programm bröcht hebbt: Claus Schuppenhauer un Wolfgang Lindow vun’t INS. Nipp un nau üm halvi ölben heet dat ook hüüt noch bi Radio Bremen eins: „De Klock is halvi ölben. Tiet för de Nahrichten“. Wat toeerst wull mehr as een Aart Experiment dacht weer, is nu all nahto Kult: „De Lüüd maakt dat Radio extra dorför an“, swöögt Dr. Reinhard Goltz vun’t Bremer Institut. Dor is ook de Idee för düsse Nahrichtensennung op de Been stellt wurrn: „Dat Institut weer jo ook graad eerst grünndt wurrn“, vertellt Reinhard Goltz, „un de hebbt sik fraagt: Wo bringt wi dat Platte mehr in de Öffentlichkeit rin.“ De Idee mit de plattdüütschen Narichten, dat schull keen Jux ween – aver dat weer wull liekers so, datt se sik nich so ganz seeker weern, ob dat ook klappen kann - „aver wi künnt dat jo mol probeern, hebbt se sik seggt“, besinnt sik Reinhard Goltz op de Geschicht. He is een vun de Schrievers un Spreekers vun de Narichten-Mannschap. Dorto höört ook noch Gesine Reichstein vun Radio Bremen, Christiane Ehlers vun’t INS, de Schaupseelerin Heidi Jürgens, Marianne Kozlowski un de Moderatoren Jessica Bloem un Falko Weerts. De söven hebbt een Barg to doon. Ook wenn dat blots fief hochdüütsche Narichten sünd, de dor jedeen Dag in’t Studio rinfladdern doot to’n Översetten. Aver woans kann man denn wull mol so even Terrorist översetten? Oder Kreditwürdigkeit - oder Schuldenkrise - oder Kindesmissbrauch? Un wat is mit Genitalverstümmelung, mit Rating-Agentur un Flugzeugträger? „Ik heff een Fründ in Hamborg, de dor de plattdüütschen Narichten maakt“, smuustergrient Goltz, „de hett denn ut Flugzeugträger mol Fleegerdreeger maakt. Eegentli wüllt wi aver keen Jux maaken. De Lüüd schüllt dat jo ernst nehmen. Dat gillt as Grundthema – so weer dat för 35 Johr un dat gillt hüüt ook noch.“ Em passt dat nich in den Kraam, wenn een ut de afghaanschen Rebellen „de Opsternaaschen in Afghanistan“ maakt: „Hier geiht dat üm Leeven un Doot. De Lüüd höört jo geern so een Woort as opsternaasch. De seggt denn ümmer: Dat höört sik so fein an op Plattdüütsch.“ Jüst dat is ook dat Problem vun de plattdüütschen Narichten-Maaker: „Ik bün nich dorgegen, datt se dat geern höört. Aver se schüllt dat ernst nehmen. Dorüm söökt wi uns ümmer een Wech dortwüschen rut.“ Probleme gifft dat oftins mit de niege Technik, mit Militärsaaken un mit den verdorrigten Krieg: „Dat sünd de Saaken, wo wi ümmer an’t Sööken un Finnen sünd“, meent Reinhard Goltz. Oder bi Mord un Doodslag: Wat maakt man mit de „Tatwaffe“. Dat gifft dat nich bi de Plattdüütschen: „Dor mutt ik anroopen in de Redakschoon un fraagen: Is dat nu een Mess ween oder een Holtknüppel oder een Pistool? De Hochdüütschen hebbt dor ehr Abstraktum – op Platt wüllt wi dat aver nipp un nau weeten.“ Dor is ook de Narichtenspraak een ganz annere: „Wi nehmt den Passiv wech, denn warrt dat ook konkreter un lebenniger. Wi bruukt blots twee Hauptsätze . Zack! Korte, eenfache Sätze. In’t Hochdüütsche bruukt se noch dree Nebensätze dorto.“ De plattdüütschen Narichten klingt denn ook ganz anners – un verstahn kann man se ook veel beter. Reinhard Goltz hett dor sien eegen Rezept. He bedeent sik ut de Seemannskist: „Dor mutt man doch Norddüütschland mit in’t Boot holen. Wenn dat üm de Richtung in de Politik geiht, denn is dat bi mi „den Kurs sööken“. Oder de Politiker kriegt mol „Wind vun vöörn“. Oder „dat Water steiht se bi’t to’n Hals“. Dat is bildhaftig. Un de Biller maakt doch de Kraft vun de Spraak ut!“ Swoor warrt dat, wenn dat, wat de Politiker seggt, eenfach to dünn is: „Wenn de een Nullnummer afleepert hebbt, denn blifft dat een Nullnummer. Wat du dor verleern deist, dat is de Respekt för de Politikers“, sinnert de Böverste vun‘t plattdüütsche Institut. To Noot „böögt wi uns dor sölben wat hin“. Twee Stünn bruukt de Platt-Experte för de fief Narichten un dat Wedder. Bi’t Wedder, dor toovt sik de Narichtenschrievers denn ook mol so richtig ut: „Dor kannst ganz veel mit speelen“, weet Goltz. Denn „krabbelt dat Thermomeder hoch“ oder dor kümmt „Blitz un Dunner mit Karwumm“. Liekers: „Dat is een suur Stück Arbeit“. Achterran geiht dat rin in’t Studio un live vörleesen. Reinhard Goltz maakt dat nu all negen Johr, aver: „Mi beevert hüüt noch de Kneen“, gifft he to. Un schüfft glieks achterran: „Aver dat is jo all’ns för een goode Saak. Un solang dat so is, datt de Senner dat stütten deit, wüllt wi dat ook an’t Loopen holln.“ Ook de Programmleiter vun Bremen eins, Peter Welfers, is Füer un Flamm för de Plattdüütschen Narichten: „Radio Bremen kann stolz auf die plattdeutschen Nachrichten sein. Das wichtigste ist, dass die Sendung unseren Hörerinnen und Hörern gefällt und schon Kultustatus hat. Nebenbei helfen wir, eine Sprache zu erhalten.“

Siet 35 Johr - Tiet för plattdüütsche Narichten